Basalt is een zeer heet uitvloeiingsgesteente dat ontstaat door de stolling van ijzer- en magnesiumrijke lava aan het koude aardoppervlak. Door de snelle afkoeling kunnen er geen grote kristallen vormen. Basalt bestaat dus vooral uit microscopisch kleine kristallen en is meestal zwart van kleur. Door krimp van de dikke lava tijdens de afkoeling kunnen metershoge basaltzuilen ontstaan. De meeste zijn vijf- of zeskantig. Basalt wordt in Nederland veel gebruikt voor het bekleden van dijken en strandhoofden.